Samen spelen: een leerproces

Tine     14.08.2020

Dit artikel vind je (met kleine aanpassingen) ook terug op minimi.be.

“Kunnen jullie nu nooit eens samen spelen!” een zin die vast wel eens geklonken heeft in jullie huis. Als ouder hoop je vaak dat je kinderen mooi samen kunnen spelen. Het echte samen spelen ontstaat ongeveer rond de leeftijd van 4 jaar. En ook dan zal af en toe bijsturen nodig zijn.

Het eerste ‘samen’ spel: naast elkaar spelen of parallel spel

Een peuter is sterk gericht op zichzelf. Hij heeft nog geen of zeer beperkte interesse in leeftijdsgenoten. Peuters die samen op een mat aan het spelen zijn, doen dit eerder toevallig: de peuterjuf heeft hen daar samen gezet of de peuter kruipt naar een leuk speeltje op de mat.

Wanneer een peuter een speeltje neemt, komt bij hem niet de gedachte op dat een ander kindje hier misschien mee aan het spelen was. De reactie van het andere kind kan weer leiden tot nieuw spel: actie-reactie-spel.

Hoe reageer je?

Sta stil bij de reactie van de peuter. Gebruik niet te veel woorden, dat is nog te moeilijk. “kijk, Casper weent” en wijs hierbij naar het stuk speelgoed dat je peuter heeft afgenomen. Stimuleer je peuter om dat of een ander speeltje aan de peuter te geven. Neem eventueel zijn hand vast om dit samen te doen. Vermijd om het speeltje meteen uit de handen van je peuter te nemen en terug te geven. Op die manier doe je immers hetzelfde: iets afpakken.

Hoe stimuleer je parallel spel?

Zorg voor een rijk en gevarieerd aanbod aan spelmateriaal, zodat ook het ‘laatste’ kind keuze heeft waarmee het speelt. Creëer speelhoeken waar een beperkt aantal peuters samen spelen. Zo kan je de interacties goed opvolgen en bijsturen wanneer nodig.

Leren delen of associatief spel

Kleuters hebben steeds meer interesse in leeftijdsgenootjes. Er is beginnend inlevingsvermogen. Kleuters kunnen met hetzelfde spel bezig zijn, zonder elkaar hierbij nodig te hebben. Bijvoorbeeld met een poppenhuis: het ene kind speelt met de pop in de badkamer, het andere kind speelt met de pop in de keuken.

Je hoort spelende kinderen misschien het volgende zeggen “jij mag deze auto, als ik van jou die auto mag”. De interactie met andere kleuters vertrekt vanuit een egocentrisch doel: het eigen spel interessanter maken.

Wanneer een kleuter een speeltje van een ander kind afneemt, doet hij dit eerder om de ‘vriendschapsrelatie’ te testen: hoe reageert mijn vriendje hierop?  

Hoe reageer je hierop?

Nu kan je al wat meer woorden gebruiken als je tussen komt. Laat je kleuter bedenken hoe het eerste kind zich voelt, wanneer hem iets wordt afgenomen. Geef hen onderhandelruimte: wat ga je nu doen? Bij ons thuis geldt de regel: ruzie is weg, dus als ik moet tussenkomen is het enkel om het speelgoed waarover ze ruzie aan het maken zijn weg te leggen. Hiermee wil ik mijn kinderen (beide kleuters) stimuleren om onderling tot een akkoord komen over wie waarmee mag spelen.

Hoe stimuleer je associatief spel?

Zorg voor spelmateriaal met meerdere ‘onderdelen’, zoals verschillende ruimtes in een poppenhuis of meerdere auto’s in de autobaan. Is er steeds ruzie over wie er met de snelste auto mag spelen, leg deze dan even weg en maak hier samen met de kleuters afspraken over. Je kan bijvoorbeeld met een wekkertje werken en elk kind 5 minuten met de auto laten spelen. Wissel af wie er mag beginnen en dus niet steeds de kleuter die de auto ‘het eerste’ had, zo vermijd je deze discussie. Je kan ook je kleuter speelgoed leren ruilen: zet hiervoor eerst wat speelgoed opzij, waar niet mee gespeeld mag worden. Laat je kleuter dan speelgoed uit de woonkamer ruilen met het opzij gelegde speelgoed.

Het echte ‘samen’ spelen of coöperatief spel

Vanaf de leeftijd van 4 jaar ongeveer leren kinderen dat het leuker is om samen te spelen dan alleen. Op die leeftijd ontwikkelt ook fantasie- en rollenspel. Politie en boef of schooltje spelen gaat nu eenmaal niet alleen. En ook dit spel zal ongetwijfeld leiden tot conflicten. Bedenk dat conflicten een belangrijke manier is om sociale vaardigheden te leren. Door als scheidsrechter tussen te komen en oplossingen voor te schotelen ontneem je je kinderen die oefenkansen. Veiligheid blijft echter het belangrijkste: kom tussenbeide wanneer je kinderen fysiek of verbaal agressief worden. Geef elk kind zijn eigen ruimte en kom pas terug op het conflict wanneer de emoties bekoeld zijn.

Hoe stimuleer je coöperatief spel?

Voor de oudere kleuters is het erg belangrijk om voldoende oefenkansen te krijgen. Kleuters willen tonen wat ze kunnen, ook in hun spel. Wees wel vanaf op een afstand aanwezig, zodat je kan bijsturen wanneer nodig.

Hoe stimuleer je kinderen om mooi samen te spelen? – Minimi.be

“Kunnen jullie nooit eens samen spelen!?” Elke mama floept die zin er wel eens uit, maar echt samen spelen, kan pas rond de leeftijd van 4 jaar. En ook d…

https://www.minimi.be/hoe-stimuleer-je-kinderen-om-mooi-samen-te-spelen/?fbclid=IwAR1UFio7W5ywpndPopj247CuBGbp6DmiBzbuLAjTewKFEv0gJ8Aflf63WK4